Với người dân dọc vùng biển đảo Quảng Ninh, chẳng mấy ai không biết con sò huyết và những món ăn chế biến từ loài nhuyễn thể này. Thế nhưng khách lạ từ phương xa tới thì vẫn còn rất lạ lẫm, tò mò. Hôm rồi, anh bạn từ Hà Nội về Quảng Yên chơi, tôi đãi món sò huyết xào rau răm. Bạn cứ xuýt xoa khen ngon…
Sò huyết là một loài sò bên trong có thân mềm màu hồng đỏ (để phân biệt với loài sò khác có thân màu trắng). Sò huyết có thể sống dưới đáy biển đến độ sâu 20m, nhưng thường thì chúng tập trung nhiều ở ven biển, nơi đáy là bùn bột, độ mặn tương đối thấp và nhiệt độ tối ưu khoảng 20-30°C. Thức ăn chủ yếu của chúng là các mảnh vụn hữu cơ, thực vật phù du và tảo đơn bào. Sò huyết sinh sản từ tháng 8 đến tháng 2 năm sau. Ở vùng biển Quảng Yên, người dân thường dùng cào sắt để bắt sò. Khi nước biển rút thì cũng có thể bắt sò bằng tay. (Người dân ở các vùng cửa biển như Vân Đồn, Cô Tô, Cát Hải v.v.. thường bắt sò kiểu này).
Sò huyết có hình dáng nhỏ, con trưởng thành dài 5-6cm và rộng 4-5cm. Thịt sò dai giòn, có vị ngọt nên được nhiều người ưa thích. Sò huyết thường được chế biến bằng nhiều cách như nướng mỡ hành, hấp, nấu cháo, xào tỏi, sò huyết sốt me… Tuy nhiên, phổ biến hơn cả là sò huyết nướng mỡ hành, vì dễ chế biến nhưng lại mang đến hương vị thơm ngon khó tả. Chế biến món sò huyết nướng cũng không cầu kỳ lắm. Sò phải chọn con còn tươi, ngâm sạch đất cát rồi cho vào nồi luộc chín. Tách vỏ sò, thái thịt sò thành từng phần nhỏ, xếp lại vào vỏ rồi cho lên vỉ nướng. Sau đó cho mỡ hành vào, nướng đến khi mỡ hành toả mùi thơm nức thì cho ra đĩa và dùng kèm với nước mắm pha hơi ngọt.
Ngoài ra, bạn có thể chế biến con sò thành nhiều món khác, như luộc với lá sả, ớt, hay xào với rau răm cũng được. Chế biến món sò huyết xào rau răm không mất nhiều thời gian. Ban đầu, mang sò huyết ngâm cho hết bùn đất, sau đó rửa sạch vỏ (cách tốt nhất là ngâm sò với một vài trái ớt đập dập hoặc ngâm sò với nước vo gạo), sau đó vớt ra để ráo nước. Tiếp đến, bạn lấy tỏi khô bóc lớp vở ngoài, đập nhỏ; rau răm thì nhặt loại bỏ phần rễ, rửa sạch, thái nhỏ. Tất cả cho vào chảo đã phi nóng mỡ kèm với vài cọng ngò. Kế tiếp cho sò huyết vào đảo đều tay. Vì sò huyết rất dễ chín cho nên bạn phải đảo đều khéo và nhanh, tầm 2 đến 3 phút là có thể được. Cho sò bày ra đĩa, kế tiếp cho chảo nóng và mỡ lợn phi trộn với một chút đường, rau răm, thìa là, mì chính, một ít ớt sốt lên rồi cho hỗn hợp này rải đều lên sò huyết vừa xào.
Món sò huyết xào rau răm ăn kèm với muối chanh ớt. Đây không chỉ là món ăn lạ và ngon miệng mà thịt sò còn có tác dụng bồi bổ, an thần, rất tốt cho sức khoẻ.